Participación en comités

A participación das comunidades autónomas (CC. AA.) na formación da vontade do Estado en asuntos europeos deu un salto cualitativo tras a posta en marcha no ano 1998 do acordo alcanzado coa Administración xeral do Estado, no marco da Conferencia para Asuntos Relacionados coa Unión Europea, para a participación de representantes autonómicos/as na delegación española nos comités da Comisión Europea. Froito deste acordo, prevese a inclusión, en determinados comités, dun/dunha responsable rexional que participa xunto ao/á funcionario/a do Estado español en representación de todas as comunidades autónomas.

Trátase de comités de carácter intergobernamental, presididos por funcionarios/as da Comisión e integrados por representantes dos Estados membros, que asisten ao devandito órgano no exercicio do seu poder de execución normativa, atribuído polo/a lexislador/a da Unión Europea. Permite á Comisión establecer un diálogo coas administracións nacionais antes de adoptar medidas de execución. Deste xeito, asegúrase de que as devanditas medidas adaptaranse o mellor posible á realidade de cada país.

O actual marco lexislativo atópase fundamentalmente  no Regulamento (UE) nº 182/2011, que establece os principios xerais relativos aos mecanismos de control por parte dos países da UE do exercicio das competencias de execución pola Comisión. Pon en práctica o artigo 291 do Tratado de Funcionamento da Unión Europea (TFUE) sobre os actos de execución.

Desde o seu inicio, adoptáronse sucesivos acordos con carácter cuadrienal, nos que se determinan os períodos de representación das CC. AA. en cada un dos comités abertos á participación autonómica:

• Acordo 1998-2002. A Administración do Estado abriu a participación ás comunidades autónomas a un total de 55 comités.
• Acordo 2003-2006. A participación ampliouse ata 95 comités. 
• Acordo 2007-2011. Este período foi posteriormente ampliado ata 2013. Aberta a participación das CC. AA. en 93 comités.
• Acordo 2013-2017. Ampliáronse os comités ao programa Horizonte 2020, totalizando 110.
• Acordo 2018-2021. Acordo de participación en 96 comités.
• Acordo 2022-2025. Acordo de participación en 95 comités
• Acordo 2021-2027. Acordo de participación 11 comités de Horizonte Europa
  • Listado de Comités por Comunidades Autónomas (2022-2025)

Co fin de articular esta participación autonómica e de coordinarse coa Administración do Estado e coas demais CC. AA., establecéronse unhas regras de funcionamento ás que se debe axustar a participación dos/as representantes das Administracións das comunidades autónomas.

Esta participación sempre se realizará formando parte da delegación española, e a asistencia da persoa designada producirase en nome da totalidade das CC. AA. A esta persoa denomínaselle representante autonómico/a. Pero, ademais, naqueles comités nos que non se exerce a representación autonómica, cada CC. AA. designa unha persoa como responsable autonómico/a sectorial, que poida servir de ligazón e interlocución do/a correspondente representante autonómico/a.

Ao/á representante autonómico/a correspóndelle ademais informar ás restantes CC. AA. sobre a celebración da reunión; o envío da documentación correspondente; acordar e elaborar a posición común das CC. AA., no seu caso; trasladar ao/á representante estatal no comité a posición común das CC. AA. a fin de definir a posición española; informar ás CC. AA. do desenvolvemento da reunión e dos acordos adoptados, e avaliar o proceso de participación autonómica.