Os símbolos das entidades locais son a primeira imaxe que a cidadanía percibe delas, xa que os identifican e diferencian, entre moitas outras cousas, doutras entidades. A heráldica é un sistema emblemático que tivo unha presenza continuada e importante en todo o mundo occidental dende a súa aparición, hai xa máis de oito séculos. Nese sentido, a aplicación da heráldica adquiriu particular importancia e desenvolvemento como signo de identidade para perpetuar e divulgar as peculiaridades históricas e xeográficas das corporacións locais e doutras entidades públicas.

A determinación e definición dos símbolos non debe ser algo irreflexivo e que responda a cuestións de índole arbitraria ou caprichosa dun momento pasaxeiro, senón que debe derivar dun estudo pormenorizado e serio, destacando os feitos históricos, culturais e significativos do territorio ao que vai representar, permanecendo no tempo e singularizando a propia poboación que vive nel.

En consideración a estas razóns, a Xunta de Galicia estableceu un procedemento regrado, a disposición gratuíta de todas as entidades locais, encamiñado a lograr estes obxectivos e dar así unha simboloxía propia a cada un dos solicitantes.

Procedemento de adopción de insignias 

Acordo do pleno

O pleno da corporación ten a facultade de adoptar, por maioría absoluta, os acordos relativos á aprobación, modificación ou rehabilitación de escudos heráldicos e bandeiras propios e privativos a teor do disposto na Lei 5/1997, do 22 de xullo, de Administración Local de Galicia (art.64.2.b) e segundo o artigo 16 do Decreto 19/2010, do 11 de febreiro, polo que se aproba o regulamento de símbolos das entidades locais de Galicia.

Información pública

O acordo plenario someterase a un trámite de información pública polo prazo dun mes mediante anuncios no Diario Oficial de Galicia e no taboleiro de edictos, co obxecto de que se poidan efectuar alegacións. O pleno da corporación correspondente resolverá as alegacións.

Documentación

As entidades locais que soliciten a adopción, modificación ou rehabilitación do seus escudos ou bandeiras e optasen polo procedemento da letra a) do artigo 16, achegarán coa súa solicitude a seguinte documentación:

• Certificado da secretaría da entidade sobre o acordo do pleno, co quórum exixido, polo que se solicita a elaboración do símbolo correspondente.
• Certificado da secretaría da entidade sobre o acordo do pleno de aprobación da proposta correspondente co quórum exixido.
• Certificado do trámite de información pública e, se é o caso, a presentación ou non de alegacións e o acordo definitivo adoptado polo Pleno da corporación.

As entidades locais que optasen pola elaboración da súa propia proposta remitirán, xunto cos certificados sinalados nas letras b) e c), os seguintes documentos:

• Memoria histórico-heráldica ou vexilolóxica subscrita por unha persoa especialista na materia.
• Dous exemplares orixinais do debuxo do escudo ou bandeira proposto no que se aprecien claramente as cores ou esmaltes empregados.
• Aqueles documentos que se consideren oportunos para complementar a proposta.

Remisión da documentación

A documentación á que se refire o artigo anterior será elevada pola entidade local á Vicepresidencia Primeira e Consellería de Presidencia, Xustiza e Turismo.

Unha vez recibida, esta consellería solicitará o informe da Comisión Heráldica, no prazo de 30 días hábiles, quen, pola súa vez, poderá solicitar ditame da Real Academia Española da Historia ou doutra institución análoga.

Emisión do informe

O informe da Comisión de Heráldica da Xunta de Galicia, que terá carácter vinculante, deberase emitir no prazo de tres meses. Se no devandito prazo non se recibise este informe ou outra comunicación ao respecto darase curso ao expediente sen máis trámite.

Segundo o artigo 47.1 da Lei de bases de réxime local, "requírese o voto favorable da maioría absoluta do número legal de membros das corporacións para a adopción de acordos nas seguintes materias: adopción ou modificación da súa bandeira, insignia ou escudo".

En caso de informe favorable da comisión, o/a titular da Vicepresidencia Primeira e Consellería de Presidencia, Xustiza e Turismo elevará ao Consello da Xunta de Galicia a proposta de aprobación de expediente.

Deseguido procederase á publicación no DOG do correspondente decreto de adopción e aprobación do escudo ou bandeira.

En caso de informe non favorable, daráselle á entidade local un prazo de audiencia de dous meses, durante o cal poderá adoptar un novo acordo en pleno modificando a súa propia proposta para adecuala ás recomendacións da Comisión de Heráldica.